Politicologie

1

'Sociaal kapitaal' wil ondermeer zeggen dat

Mensen basisvertrouwen hebben in andere mensen
Mensen vertrouwen hebben in de politieke instellingen
Mensen alleen vertrouwen hebben in hun familieleden en vrienden

2

Wat betekent het begrip "nachtwakersstaat"?

Een ommuurde 'polis' of stadstaat waarin de heersers garant staan voor de veiligheid van de onderdanen.
Een staat wiens bevoegdheden beperkt zijn tot defensie, ordehandhaving en het innen van belastingen.
Een directe democratie waar de macht bij de burgers ligt en de staat enkel waakt over de openbare orde.

3

Macht wordt als volgt gedefinieerd

Macht is de impact die A heeft op B zodat B doet wat A wil.
Macht is de afhankelijkheid van B van de machtsmiddelen die in het bezit zijn van A.
Macht is de mogelijkheid van A om te zorgen dat B iets doet wat die anders niet zou gedaan hebben.

4

Welke uitspraak is niet correct?

Deelnemen aan een referendum is een vorm van conventionele politieke participatie.
Een hoog participatieniveau bij een groot deel van de bevolking kan leiden tot 'content overload' zoals gedefinieerd in de politieke kringloop van Easton.
Met de opkomst van nieuwe vormen van politieke participatie, nam de participatieongelijkheid af.

5

De 'nationale revolutie' leidde tot de breuklijn

Tussen gelovigen en vrijzinnigen
Tussen stad en platteland
Tussen centrum en periferie

6

Middenveldorganisaties zorgen voor 'complexiteitsreductie'. Daaronder wordt verstaan dat

Ze de maatschappelijke werkelijkheid in al zijn complexiteit representeren.
Ze eenvoudige oplossingen voor complexe problemen aan de beleidsmakers voorstellen.
Ze een soort van buffer zijn tussen samenleving en politiek en slechts sommige maatschappelijke problemen doorsturen

7

Het personalisme stelt dat…

Charismatisch gezag van een enkele leider te verkiezen is boven gedepersonaliseerd rationeel-legalistisch gezag.
Een centrale leider, een Leviathan, noodzakelijk is om de maatschappelijke orde te bewaren.
Waardigheid van de menselijke persoon het hoogste goed is en niet de navolging van een leer of een ideologie.

8

Referenda zijn een vorm van

Directe democratie
Paritaire democratie
Afspiegeling

9

Waarom kan je een massapartij ook een extern gecreëerde partij noemen?

Omdat een massapartij door groepen wordt gecreëerd die geen stemrecht hebben
Omdat een massapartij buiten het maatschappelijke leven wordt gecreëerd.
Omdat een massapartij vanuit het maatschappelijke leven wordt gecreëerd

10

Wat is een reëel verschil tussen de klassieke liberale grondrechten en de moderne socioeconomische
rechten?

Socio-economische rechten veranderen snel, klassieke grondrechten niet.
Klassieke grondrechten worden opgenomen in de grondwet, moderne socio-economische rechten niet.
Klassieke grondrechten zijn individueel afdwingbaar, socio-economische rechten niet

11

Welke uitspraak is niet correct?

In pluralistische systemen hebben middenveldorganisaties meer macht dan in corporatistische systemen.
Het Nederlandse poldermodel conflicteert met het principe van 'het primaat van de politiek'.
De 'Stille Revolutie' van Inglehart geeft aanleiding tot het ontstaan van 'nieuwe sociale bewegingen'.

12

Wat wordt er verstaan onder "de Derde Weg" van Giddens?

Een gezagstype dat haar legitimiteit zoekt in charismatische overtuiging en rationeel legalisme.
Een partijstrategie die vooral bij anti-establishment partijen te vinden is en die regeringsdeelname tracht te verzoenen met doelstellingen op het vlak van 'policyseeking'.
Een trend binnen de socialistische ideologie die het midden zoekt tussen overheidsdirigisme en de volledig vrije markteconomie.

13

Rationeel-legalistisch gezag

Wil zeggen dat de macht gebaseerd is op respect voor de regels
Wil zeggen dat de macht gelegitimeerd is
Wil zeggen dat de macht gebaseerd is op een asymmetrische verdeling van machtsmiddelen.

14

Tijdens een eerste verkiezingsperiode haalde partij A 21% van de stemmen, partij B 46% en partij C 33% van de stemmen. In de daaropvolgende verkiezingsperiode haalde partij A 28%, partij B 47% en partij C 25% van de stemmen. Wat is de netto volatiliteit tussen beide verkiezingen in dit voorbeeld?

5%
8%
16%

15

Wat is de gelijkenis tussen Hobbes, Rousseau en Locke?

Hun samenlevingsmodel is gebaseerd op de idee van een sociaal contract
Hun samenlevingsmodel vertrekt vanuit een negatief mensbeeld.
Hun samenlevingsmodel is gericht op inspraak en democratie

16

Wat maakt het mandaatmodel van de partijpolitieke vertegenwoordiging moeilijker verdedigbaar voor meerpartijenstelsels dan voor tweepartijenstelsels?

Coalitiebesprekingen
De electorale volatiliteit
Blackmail potential

17

De moderne politieke partij wordt door Panebianco "de electoraal-professionele partij"
genoemd. Waarom?

In de 'electoraal-professionele partijen' spelen de mensen die voltijds voor de partij werken een grote rol. Daarnaast strijden deze partijen minder dan vroeger om leden. Het is vooral het electoraat is dat telt
In de tweede helft van de 20ste eeuw is de maatschappij en dus ook het electoraat nagenoeg volledig geprofessionaliseerd. 'Volkspartijen' maken plaats voor 'electoraal-professonele partijen'.
Nieuw in het partijsysteem vanaf de tweede helft van de 20ste eeuw is dat partijen met uiterst professionele campagnes strijden om het electoraat

18

Wat is het verschil tussen de empirisch-liberale variant van democratie en de totalitaire variant?

In de empirisch-liberale democratie is vrijheid een middel, in de totalitaire democratie is vrijheid het doel.
In de empirisch-liberale democratie houdt de overheid zich enkel bezig met defensie, buitenlands beleid en ordehandhaving, in de totalitaire democratie is de overheid actief op alle terreinen.
De empirisch-liberale democratie is sterk gedecentraliseerd met verregaande vrijheden en bevoegdheden per regio, de totalitaire democratie is centralistisch bestuurd

19

Wat is geen algemeen aanvaard definitiekenmerk van een democratie?

De controle over het beleid is in handen van gekozen mandatarissen.
Individuele rechten van burgers worden gerespecteerd
De uiteindelijke macht gaat uit van de burgers zelf.

20

"De staat heeft het monopolie op legitiem geweld". Wat wil dat zeggen?

Dat de staat proportioneel geweld kan gebruiken om regels af te dwingen.
Dat alleen staten onderling op een legitieme manier oorlog kunnen voeren.
Dat de staat geweld mag gebruiken tegen de burgers die burgerlijk ongehoorzaam zijn.

21

Wat is geen kernmerk van links liberalisme?

Welvaartstaat
Nachtwakersstaat
Filosofisch liberalisme

22

In welke zin reageren de nieuwe partijen op Michels kritiek op democratische partijen?

Ze trachten een sterk democratische partijstructuur uit te bouwen en te onderhouden
Ze vormen zich om van one-issue-partijen naar partijen met een algemene visie op mens en maatschappij.
Ze bouwen hun programma op rond postmaterialistische thema's.

23

Wat betekent subsidiariteit?

Subsidiariteit betekent dat een overheid enkel doet wat noodzakelijk is om de maatschappelijke orde te bewaren
Subsidiariteit betekent dat men beleidskwesties op een zo laag mogelijk bestuursniveau moet regelen.
Subsidiariteit betekent dat lagere overheden subsidies krijgen om zelf bepaalde beleidskwesties te regelen

24

In een modern systeem van representatie zijn partijen erg belangrijk. Welke uitspraak daarover is fout.

Verkozenen zijn via partijen verantwoording verschuldigd aan het volk.
Partijen zijn de eigenaars van de mandaten van hun verkozenen.
Partijen stellen programma's voor en vragen daarvoor een mandaat.

25

Pluralisme verschilt van corporatisme doordat

De belangengroepen in het pluralisme met elkaar samenhangen en conglomeraten vormen
De belangengroepen in het pluralisme meer macht hebben
De macht van belangengroepen in het pluralisme vooral domeinspecifiek is

26

Een politieke wetenschapper moet zich houden aan de regel van "intellectuele distantie". Wat houdt deze regel in?

Een politieke wetenschapper mag zich bij zijn onderzoekswerk niet mengen in het politieke debat.
Een politieke wetenschapper moet altijd aangeven op welke manier zijn onderzoek is opgebouwd
Een politieke wetenschapper moet in zijn onderzoek volkomen objectief zijn

27

Dat vrouwen nog steeds minder participeren dan mannen heeft niet te maken met

Het feit dat ze van nature meer op het gezin en minder op de buitenwereld zijn gericht
Het feit dat ze door hun gezinstaken minder tijd hebben dan mannen
Het feit dat de meeste organisaties door mannen geleid zijn en soms niet echt vrouwvriendelijk zijn

28

Welke van de volgende uitspraken is correct? (één juist antwoord)

"Politiek" is onafscheidelijk van "territorium".
"Politiek" in de enge zin van het woord betekent in alle landen hetzelfde.
Elke scoutsgroep doet in zekere zin aan politiek

29

Welke uitspraak over de rechts-autoritaire positie op de nieuwe breuklijn is fout?

Rechts-autoritair wil zeggen dat je gelooft in strenge straffen voor misdadigers.
Rechts-autoritair wil zeggen dat je gelooft in de vrijheid van de mens.
Rechts-autoritair betekent dat je vooruitgang meet aan de hand van economische groei.

30

Welke uitspraak is correct?

De politieke breuklijn tussen kerk en staat is in de huidige Westerse Wereld verdwenen
De politieke breuklijn tussen arbeid en kapitaal bleef onveranderd bestaan
Het principe van de "laicité"is een schoolvoorbeeld van de politieke breuklijn tussen kerk en staat.

31

Wat betekent de wetenschappelijke methode niet?

Dat waarnemingen veelvuldig en bewust gebeuren.
Dat onderzoek in principe repliceerbaar is.
Dat politieke wetenschappers boven de politiek staan en geen politieke voorkeuren hebben.

32

In welke zin is de studie van Putnam over het zelfbestuur in de Italiaanse regio's een reactie op 'the Civic Culture' van Almond en Verba?

Putnam weerlegt de stelling van Almond en Verba met empirische bewijzen
Putnam staaft de stelling van Almond en Verba met empirische bewijzen.
Putnam vult de stelling van Almond en Verba aan met informatie over onconventionele participatie.

33

De liberale democratie wil zeggen dat

De macht uitgaat van de burgers.
De burgers onvervreemdbare grondrechten hebben.
Er naar maximale vrijheid gestreefd wordt.

34

Door wat wordt agency loss niet veroorzaakt.

Doordat de principal kan overleggen en tot duidelijke preferenties kan komen.
Door het feit dat de principal niet alles ziet wat de agent doet.
Doordat de principal niet genoeg expertise heeft om de agent te controleren.

35

Met de uitspraak "if you only know one country, you do not know any country at all" duidt Lipset op

Het belang van vergelijken in de politieke wetenschappen.
Het belang van nieuwsgierigheid in de politieke wetenschappen.
Het belang van een zekere intellectuele distantie tegenover je eigen land en cultuur in de politieke wetenschappen.

36

Politiek kan gedefinieerd worden

Als alles wat met de conflicten in de samenleving te maken heeft.
Als de formele afspraken die er in grote groepen moeten gemaakt worden
Als het maken van afspraken die de samenleving sturen.

37

Op welk punt kan je partijen zoals die nu bestaan, vergelijken met de kaderpartijen van halverwege de 19de eeuw?

Ook in de moderne partijen ligt het zwaartepunt eerder bij de kaders van de partij.
Ook de moderne partijen zijn "extern gecreëerd".
Ook de moderne partijen nemen standpunten in over een breed scala aan onderwerpen.

38

Wat betekent de homogenisering in de natiestaat?

Dat de staat de machtspositie die tevoren door de kerk werd ingenomen, overneemt.
Dat dezelfde regels gelden op het gehele grondgebied van de staat.
Dat volk, taal, staat en cultuur samenvallen.

39

Wanneer spreekt men van "macht als ideologische hegemonie"?

Wanneer de bestaande orde niet ter discussie wordt gesteld, maar zonder nadenken wordt geaccepteerd
Wanneer in politieke debatten steeds dezelfde partij het haalt
Wanneer er sprake is van een eenpartijensysteem

40

In "Il Principe" stelt Machiavelli dat

Een goed leider zijn vooropgestelde doelen bereikt.
De politieke wetenschap een systematische empirische wetenschap moet zijn.
De politieke wetenschap deugdelijk moet zijn.

41

Politiek en territorium

Zijn alleen met elkaar verbonden dankzij de moderne natievorming.
Zijn andere dingen omdat er ook politiek bestaat zonder territorium
Zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

42

In welke zin wijkt het Verenigd Koninkrijk af van een klassieke staat?

Het heeft een geschreven grondwet.
Het heeft niet één nationaal rechtssysteem.
Het heeft geen directe buurlanden.

43

De centrale grondvraag van de politieke filosofie is:

Hoe komt het dat er steeds politiek is waar er mensen samenleven?
Hoe is de ideale staat georganiseerd?
Waarom mag de staat ingrijpen in mijn persoonlijk leven?

44

Wat heeft de 'freezing hypothesis' van Rokkan en Lipset te maken met de ontwikkeling van zogenaamde "volkspartijen"?

De breuklijnen die Rokkan en Lipset als 'bevroren' beschouwden, worden in de tweede helft van de 20ste eeuw milder waardoor partijen zich niet langer louter op basis van deze breuklijnen profileren
De volkspartijen ijverden er in de naoorlogse periode voor om de 'bevroren breuklijnen' in de bevolking te dichten door een sterk socio-economisch beleid.
De socio-economische breuklijn die Rokkan en Lipset als 'bevroren' beschouwden, zorgt voor de opkomst van linkse 'volkspartijen' die zich in eerste instantie richten op de arbeidersklasse

45

Van wie komt volgende uitspraak?
"Het is duidelijk dat de stadstaat van nature tot stand komt, dat mensen van nature sociale wezens zijn en dat een persoon die niet behoort tot een stadstaat ofwel onder ofwel boven de mensen staat".

Aristoteles
Plato
Augustinus van Hippo

46

Wat is geen element uit de definitie van een 'ideologie'?

Een ideologie bevat concrete voorstellen.
Een ideologie behelst verschillende terreinen
Een ideologie is logisch opgebouwd.

47

Het doel van de politieke wetenschap is

Om de werkelijkheid te vereenvoudigen en er de weerkerende patronen in te herkennen.
Om de werkelijkheid zo precies mogelijk te beschrijven
Om politieke beleidsmakers te helpen bij hun beleid en hervormingen.

48

Welke kritiek werd er niet op het werk van Almond & Verba gegeven?

Dat ze geen uitsluitsel bieden over de richting van de oorzakelijkheid
Dat ze te weinig belang hechten aan het verleden en socialisatie
Dat ze teveel nadruk leggen op tradities en continuïteit

49

Wat wordt er verstaan onder 'politieke cultuur'?

Het geheel van houdingen, politieke waarden en gedragingen onder de bevolking van een land.
De aanwezigheid van vertrouwen, netwerken van engagement en normen van wederkerigheid.
Het geheel van houdingen, politieke waarden en gedragingen onder de politieke elite van een land

50

Welke theorie stelt Inglehart in vraag via zijn concept van een 'stille revolutie'?

De freezing hypothesis van Rokkan en Lipset
Het postmodernisme van Dalton
De theorie van "imagined communities" van Anderson

51

Territoriale vertegenwoordiging wil zeggen dat

Een verkozene het hele land vertegenwoordigt.
Een verkozene zijn regio vertegenwoordigt.
Er veel verkozenen per kiesdistrict zijn.

52

De representatie via het partijmodel werkt beter in een tweepartijenstelsel dan in een meerpartijenstelsel

Omdat het in een tweepartijenstelsel duidelijker is of een partij zich aan zijn mandaat heeft gehouden.
Omdat een tweepartijenstelsel democratischer is.
Omdat partijen in een tweepartijenstelsel meer vertrouwen krijgen van hun kiezers

53

Welke van de volgende uitspraken over de nieuwe breuklijn klopt?

De nieuwe breuklijn verdeelt de bestaande partijen
De nieuwe breuklijn is sterk geïnstitutionaliseerd in sociale organisaties.
De nieuwe breuklijn verdeelt de nieuwe partijen.

54

Participatie is een goede zaak voor de democratie

Omdat zo het risico op overload afneemt
Omdat het tot politieke stabiliteit leidt.
Omdat het de representatieve democratie aanvult.

55

De invoering van het algemeen stemrecht is een belangrijk moment voor een staat

Omdat de politieke macht op dat moment op een rationeel-legalistische basis wordt geschoeid.
Omdat je pas vanaf dan kan spreken van een representatieve democratie.
Omdat de breuklijnen die op dat moment bestaan, worden gebetonneerd in het partijsysteem.

56

Welke uitspraak over verzuiling is fout.

Verzuiling wil zeggen dat partijen en organisaties exclusief samenwerken.
Verzuiling is het gevolg van het bestaan van breuklijnen.
Verzuiling levert het bewijs dat de breuklijnen onveranderd zijn gebleven.

57

In het verleden werd het participeren van belangengroepen aan de politiek niet altijd positief beoordeeld. In welke zin houden deze kritieken verband met de politieke kringloop van Easton?

Politieke participatie door belangengroepen zou aanleiding geven tot 'volume en content overload'.
Politieke participatie door belangengroepen zou meerdere politieke kringlopen doen ontstaan waardoor de terugkoppeling moeizaam zou verlopen.
Politieke participatie door belangengroepen zou de steun voor het politiek systeem doen dalen

58

Wie hoort niet thuis in de rij?

Burke
Rawls
Locke

59

Waarom heeft een vertegenwoordiger in een systeem gebaseerd op een strikt mandaat weinig macht?

Omdat hij een ruime opdracht krijgt.
Omdat hij niet zelf mag beslissen maar steeds ruggespraak moet houden
Omdat de collectiviteit waar hij voor staat geen duidelijke en eenduidige preferenties heeft.

60

Wat wordt er verstaan onder 'de dualisering van de politieke participatie'?

Er is een duidelijk onderscheid tussen de mate waarin en de wijze waarop laag- en hooggeschoolden participeren aan de politiek.
Er is een duidelijk onderscheid tussen conventionele kanalen en onconventionele kanalen van politieke participatie.
Er is een duidelijk onderscheid tussen politieke participatie in verkiezingsperiodes en politieke participatie tijdens een lopende legislatuur.