Maakt sport je slimmer?

Start hier de 30 minuten gratis IQ-test (met antwoorden)

Hoe fitness je lichaam EN je hersenen versterkt

De stelling is eenvoudig: sport maakt je slim. Maar wat heeft het trainen van je spieren te maken met je hersenen? Hersenonderzoek zegt: nogal wat!

Wie heeft het gezegde niet gehoord: een gezonde geest leeft in een gezond lichaam?

In een intelligentieonderzoek aan de Florida Coast University werden 60 studenten in twee groepen verdeeld: Een "denkers" groep en een "niet-denkers" groep. De leerlingen werden vervolgens zeven dagen lang geobserveerd. De leerlingen die minder sportten waren actiever in het leren en mentaal actiever. Maar kunnen we hieruit concluderen dat sport geen invloed heeft op intelligentie? Vele andere studies tonen het tegendeel aan.

Veel studies tonen bijvoorbeeld aan dat sport de zuurstofopname in de hersenen verbetert, wat betekent dat sport de bloedstroom naar de hersenen bevordert en de plasticiteit van de hersenen vergroot. Er is aangetoond dat de bloedstroom naar de hersenen tijdens een wandeling met ongeveer 20 procent kan toenemen, en tijdens matige lichaamsbeweging met wel 30 procent. Ook is aangetoond dat regelmatige lichaamsbeweging invloed heeft op verschillende neurotransmitters.

Hieruit kan geconcludeerd worden dat sport de prestaties van de hersenen verbetert, d.w.z. sport maakt je daadwerkelijk slimmer.

Andere studies hebben de vraag onderzocht of sport invloed heeft op de hersenprestaties.

In een Zweeds onderzoek, dat gebaseerd was op gegevens van 1,2 miljoen jonge mannen, kon uit de resultaten van fitness- en intelligentietests een duidelijk verband worden aangetoond tussen een goede lichamelijke conditie en betere resultaten.

Uit een verdere evaluatie bleek dat de fitte jonge mannen later vaker een academische opleiding realiseerden of werkzaam waren in beroepen met hogere kwalificaties. Ook andere studies hebben dit verband tussen sport en mentale prestaties voor zowel kinderen als ouderen kunnen aantonen.

Welke sport is goed voor de concentratie?

Sportfysiologen noemen onder andere een gebrek aan conditie als belangrijke oorzaak van een gebrek aan concentratievermogen.

Hieruit kan geconcludeerd worden dat alle sporten die beweging met zich meebrengen, en dus de conditie verbeteren, de concentratie bevorderen. Gebleken is dat dit een positieve invloed heeft op cognitieve hersenfuncties als concentratie, denken, leren en geheugen.

Sporten die met name de concentratie verhogen zijn yoga, tai chi, qigong en taiji quan. Andere sporten die in de literatuur worden genoemd zijn: Boogschieten, darten, golfen en dansen.

De lijst zou met vele sporten kunnen worden uitgebreid, want of men nu tafeltennis, tennis, handbal of voetbal speelt, een atletiekdiscipline verkiest of fietst, een positief effect op het concentratievermogen is er ongetwijfeld mee verbonden.

Je ziet, het vinden van een geschikte sport zal niet al te moeilijk zijn! Help je hersenen zich te concentreren door een cursus boogschieten te boeken, of een yogales. Of pak je hardloopschoenen en race tegen de wind in - intervaltraining is altijd een spannend idee! Je kunt natuurlijk ook gewoon naar de sportschool gaan. Er is daar genoeg apparatuur om je te helpen slim te lopen. Hardlopen helpt trouwens ook tegen stress!

Hoe hangen aandacht en beweging samen?

Het is duidelijk bewezen dat regelmatige lichaamsbeweging de aandacht (en concentratie) verhoogt.

Als de zenuwcellen in het hoofd voldoende actief zijn, ontstaat er aandacht. Om de zenuwcellen te activeren heb je zintuiglijke prikkels en een actief metabolisme nodig; dit wordt bevorderd door lichaamsbeweging. De evolutietheorie zegt dat het zenuwstelsel zich ontwikkelde om beweging mogelijk te maken. En het omgekeerde is net zo waar: beweging is goed voor de hersenen, voor het geheel van onze cognitieve prestaties. Er wordt gesproken over de "superfactor beweging".

Zijn intelligente mensen succesvoller?

Vooral het verband tussen intelligentie en professioneel succes is in vele studies en ook metastudies onderzocht. Zonder nu in detail te bespreken welke punten worden samengevat in de term "succes", kan gesteld worden dat er een grote positieve correlatie bestaat tussen succes en intelligentie.

De volgende verklaringen zijn bedoeld om dit verband bij wijze van voorbeeld te illustreren.

Zo kan gesteld worden dat personen met een hoge intelligentie intellectuele taken beter oplossen dan personen met een lagere intelligentie, voor zover de andere vermogens slechts in geringe mate verschillen.

Studies hebben een grote correlatie aangetoond tussen de resultaten van intelligentietests bij kinderen of studenten en hun succes op school of universiteit. Naast intelligentie zijn er nog andere factoren die belangrijk zijn voor het succesvol afronden van een school- of universitaire studie. Doorzettingsvermogen is een belangrijke factor, samen met intelligentie. Daarom kunnen zelfs intelligente mensen falen in hun studie. Intelligentie is dus slechts een van de vele noodzakelijke voorwaarden voor een succesvolle studie. Maar noch ijver, noch enige andere kwaliteit kan een gebrek aan intelligentie volledig vervangen.

Hoe zit het dan met het verband tussen intelligentie en succes op latere leeftijd? Uiteraard is de negatieve uitspraak dat een laag IQ meestal tot slechts beperkt succes leidt meer geldig dan de positieve uitspraak dat een hoog IQ altijd tot een succesvol leven leidt. Ook hier moet het hoge IQ eerder gezien worden als een noodzakelijke voorwaarde. Want het lijdt geen twijfel dat succes ook afhangt van factoren als doorzettingsvermogen, geluk, toeval, relaties, sociale achtergrond en dergelijke. Als men inkomen als een succesfactor beschouwt, kon toch een positieve correlatie worden aangetoond tussen het niveau van het IQ en de hoogte van het verdiende inkomen.

Hoe maak ik mijn kind intelligent?

Het is inmiddels bekend dat de bereikte intelligentie afhangt van zowel erfelijkheid als omgevingsomstandigheden. Aangezien erfelijkheid niet meer te beïnvloeden is, zijn de omgevingsfactoren de doorslaggevende factor bij het verhogen van de intelligentie van een kind.

Veel studies hebben aangetoond dat de intelligentie van kinderen afhangt van de sociale klasse waarin ze leven. Kinderen uit hogere sociale klassen hebben gemiddeld een hogere intelligentie dan kinderen uit sociaal lagere klassen. Vooral taalkundige intelligentie is ook sterk sociaal bepaald.

Onderzoeken naar eeneiige tweelingen hebben aangetoond dat opvoeding en onderwijs een essentiële rol spelen bij de ontwikkeling van intelligentie.

De bovengemiddelde intelligentie die de wiskundige Carl Friedrich Gauss in zijn jeugd ontwikkelde, was te danken aan erfelijkheid, sociale binding, opvoeding en onderwijs. Door gunstige omgevingsinvloeden kon de kleine Gauss zijn algemene intelligentie en bijzondere talent voor wiskunde creatief toepassen.

Eerst en vooral hebben kinderen emotionele veiligheid en een liefdevolle omgeving nodig voor een goede ontwikkeling van intelligentie.

Concreet kan men in de literatuur een aantal bevindingen vinden over hoe men de ontwikkeling van intelligentie kan verbeteren.

Taal

Taal is een belangrijk aspect. Het is de basis voor het begrijpen van ingewikkelde feiten en vormt de basis voor het formuleren van eigen gedachten. Door te lezen trainen kinderen ook hun concentratievermogen.

Socialisatie

Een ander aspect is vroeg contact met kinderen van dezelfde leeftijd. Dit bevordert cognitieve processen. De kinderen kunnen dingen uitproberen en hun interesses delen in gemeenschappelijk spel.

Lof

Gepast prijzen heeft ook een indirect effect op de ontwikkeling van intelligentie in die zin dat het de motivatie om te leren kan vergroten. Lof mag alleen gegeven worden voor een specifieke prestatie. Algemene of overdreven lof is daarentegen schadelijk, omdat het het kind de indruk geeft dat het niets hoeft te bereiken om geprezen te worden.

Luisteren

Door te luisteren drukken we respect voor het kind uit. Zo leert het kind zich respectvol te gedragen.

Hoe kan sport de ontwikkeling van mijn kind helpen?

Sport helpt eigenlijk enorm bij het realiseren van het volledige potentieel van onze kinderen. Niet voor niets is er het initiatief "Klasse in Sport" dat door de Duitse Sportuniversiteit Keulen is gelanceerd. De resultaten van dit onderzoek hebben aangetoond dat dagelijkse sportactiviteiten niet alleen leidden tot een grotere lichamelijke conditie van de kinderen, maar ook hielpen om de cognitieve prestaties te verbeteren.

De uitspraak "sport maakt slim" geldt dus in het bijzonder voor kinderen. Omdat sport meestal met leeftijdsgenoten wordt gedaan, bevordert het ook de sociale intelligentie en is het leuk.

Kan ik de intelligentie vergroten door te leren?

Ja, natuurlijk kun je je intelligentie vergroten door te leren. Maar leren moet ook inspannend zijn. We kunnen dit vergelijken met sport. Alleen als je je inspant zul je je prestaties kunnen verbeteren. Hetzelfde geldt voor leren. Alleen als ik me inspan bij het oplossen van een taak zal de intelligentie als resultaat groeien.

In het algemeen kan gezegd worden dat mensen graag leren, hetzij uit nieuwsgierigheid of uit het streven naar grotere bekwaamheid; hetzij voor de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en bekwaamheden.

Leren werkt bijzonder goed wanneer het zelfgestuurd is om zelf gestelde doelen te bereiken. Dan is men bereid grotere inspanningen te aanvaarden om ze te bereiken. Vooral bij kinderen is het belangrijk dat hen geleerd wordt dat ze voor zichzelf leren, niet voor de leraar of de ouders. Kinderen die een innerlijke ambitie ontwikkelen om doelen te bereiken door te leren, vergroten ook hun intelligentie.

Wie is er slimmer? Mannen of vrouwen?

Deze vraag kan niet zo algemeen beantwoord worden. Studies hebben aangetoond dat de intelligentie van mannen en vrouwen tot op zekere hoogte verschilt. Gemiddeld behalen mannen betere resultaten in logisch-wiskundige taken en in ruimtelijk voorstellingsvermogen, terwijl vrouwen een hogere taalvaardigheid blijken te hebben. Dit is onder andere ook het gevolg van omgevingsinvloeden, vooral van het onderwijs.

Jongens zijn meer geïnteresseerd in techniek en wiskunde en vinden die ook nuttiger dan meisjes. Meisjes denken ook vaker dat ze niet goed geschikt zijn voor techniek en wiskunde. Toen het beeld van de vrouw veranderde, kwam het resultaat ook tot uiting in het feit dat steeds meer meisjes belangstelling kregen voor wiskundig-technische beroepen en in hoge mate met succes wiskundige, wetenschappelijke en technische opleidingen afrondden. Helaas wordt herhaaldelijk geconstateerd dat vrouwen op het gebied van wetenschappelijk onderzoek onder verhoogde druk komen te staan, omdat ze in de minderheid zijn en niet serieus worden genomen door mannelijke medestudenten.

Laten we de cijfers eens bekijken:

Volgens de UIS is slechts 30% van de onderzoekers vrouw. Bovendien worden hun resultaten minder vaak gepubliceerd en krijgen ze minder betaald, wat velen nog steeds ontmoedigt om een carrière in bèta/techniek (wiskunde, informatica, natuurwetenschappen en techniek) na te streven.

Maar niet iedereen wordt afgeschrikt om grote dingen te bereiken in bèta/techniek:

1. Alice Bell (behaalde baanbrekend succes bij de behandeling van lepra).
2. Dorothy Hodgkin (won de Nobelprijs voor Scheikunde "voor haar bepalingen met röntgentechnieken van de structuren van belangrijke biochemische stoffen").
3. Maria Winkelmann (astronome en eerste vrouw die in 1902 een komeet ontdekte; haar man publiceerde haar bevindingen onder zijn naam)

Om maar een paar vrouwen in Bèta Techniek te noemen.

Hoewel de berichtgeving over de verdeling van intelligentie over mannen en vrouwen nogal eenzijdig is geweest, kunnen we nu veilig stellen dat er geen verschil is tussen mannelijke en vrouwelijke intelligentie, afgezien van maatschappelijke en omgevingsinvloeden.

Is het IQ sinds 1995 gedaald?

Decennialang groeide het gemiddelde intelligentiequotiënt gestaag. De wetenschapper Flynn bewees dit, vandaar dat dit gegeven ook wel kortweg het Flynn-effect wordt genoemd. De stijging bedroeg gemiddeld 0,3 punten per jaar, wat, geëxtrapoleerd over 100 jaar, neerkomt op maar liefst 30 punten. Dit betekent dat iemand die honderd jaar eerder 130 punten scoorde en dus hoogbegaafd was, 100 jaar later slechts 100 punten zou scoren, wat net aan gemiddeld is.

Als redenen voor deze stijging van de intelligentiescores worden onder meer genoemd: beter en langer onderwijs, betere voeding en betere medische zorg.

Maar een paar jaar geleden beweren wetenschappers dat de toename is gestagneerd of dat er zelfs sprake is van een afname van de intelligentiescores. Voor Duitsland werd vastgesteld dat de verbale intelligentie weliswaar licht toeneemt, maar dat het ruimtelijk inzicht achteruit gaat.

In sommige landen, zoals Noorwegen, Finland en Estland, werd zelfs een daling van de IQ-scores geconstateerd.

Noorwegen levert bijzonder betrouwbare resultaten omdat er al tientallen jaren uitgebreide tests zijn uitgevoerd. Besproken wordt of een oorzaak is dat het vermogen om te abstraheren steeds minder goed ontwikkeld is.

Er is nu veel discussie en speculatie over de oorzaken van dit negatieve Flynn-effect. Genoemd worden de toenemende internetconsumptie en de daarmee gepaard gaande stortvloed aan prikkels die steeds meer afleiden van het eigen denken. Tegelijkertijd kunnen jongeren en kinderen zich steeds minder goed concentreren op een taak. Een ander aspect is de technische ontwikkeling, waardoor mensen steeds gemakkelijker problemen kunnen oplossen. Een eenvoudig voorbeeld is het navigatiesysteem, dat het probleem oplost om de beste manier te vinden om van A naar B te komen.

Maar ook milieu-invloeden worden als oorzaak genoemd. In Duitsland bijvoorbeeld de toenemende verslechtering van het onderwijs.

Een andere oorzaak lijkt de toenemende specialisatie, zowel in het onderwijs als later in het beroepsleven. Dit betekent dat de ontwikkeling van diverse vaardigheden verloren gaat en men zou zich op zijn minst moeten afvragen of een dergelijke ontwikkeling op de lange termijn wenselijk is.

Zijn je vragen beantwoord?
Doe nu een IQ-test of ontdek welke sport het beste bij je past!

Start hier de 30 minuten gratis IQ-test
Start hier de meest gedetailleerde gratis IQ-test

Andere IQ-Tests
Hoe kan ik mijn IQ verbeteren?
Wat meten IQ-tests?
Gezegdes en citaten over intelligentie
Wat je altijd al wilde weten over intelligentie
Maakt sport je slimmer?
Kunstmatige intelligentie - is het al slimmer dan jij?